Neef en nicht vrijt licht

Iedereen heeft weleens gehoord van een huwelijk tussen neef en nicht. Elke genealoog heeft er mee te maken omdat bijna in elke kwartierstaat zich wel verwanten bevinden die uiteindelijk dezelfde voorouders hebben.

Wees alert in je stamboom

Wees tijdens je stamboomonderzoek alert: zodra je nieuwe personen toevoegt die al blijken te bestaan, of hun (groot)ouders al in je software staan, kan dit familie van elkaar zijn. Zorg dat je overzicht hebt van de betreffende personen zodat je fouten kunt voorkomen. Een valkuil in deze situaties is namelijk dat je dubbele personen gaat toevoegen, dit kan voor veel verwarring zorgen, waarbij er nare situaties kunnen optreden in je diagrammen en statistieken. Dat gaat vooral op als je een export doet van je gegevens in een GEDCOM-bestand en dubbele personen gaat verspreiden. Uiteraard zijn dit soort huwelijken nogal boeiend. Je kunt je namelijk afvragen of het echtpaar op weerstand heeft gestuit of dat het juist veel steun heeft ontvangen uit de familie of de omgeving. In sommige gevallen kun je daar verhalen over terugvinden.

Is een huwelijk tussen neef en nicht verboden?

Een huwelijk tussen neef en nicht wordt ook wel een cosanguïene huwelijk genoemd. Ooit was een dergelijk huwelijk verboden. Kinderen uit zo’n huwelijk brengen namelijk risico’s met zich mee. Ze kunnen worden geboren met afwijkingen en kunnen mogelijk vroeg sterven. Volgens de wetenschap is het zo dat des te dichterbij de voorouders, des temeer risico er is. Daarbij komt ook nog dat des te vaker dit soort huwelijken in de generaties voorkomt, des te meer risico’s er zijn.

Een bekend voorbeeld is hierbij het dorp Volendam. Daar wonen nog steeds veel mensen met fysieke problemen als doofheid. Deze zijn te wijten aan een bepaalde genmutatie. Bekend is dit probleem ook bij de mormonen. Ook deze mensen kennen veel kinderen met hartafwijkingen, doofheid en handicaps.

Hoe zit dit volgens het geloof?

Een huwelijk tussen neef en nicht kwam bij de doopsgezinden het meest voor. Bij de protestanten was een huwelijk tussen neef en nicht volgens de Bijbel niet verboden, maar echt blij waren ze er niet mee. Bij de katholieken is het lange tijd verboden geweest, doch in bijzondere gevallen werd er wel speciale toestemming verleend. In 1580 kwam er de Politieke Ordonnantie, waarbij nadrukkelijk werd omschreven welke huwelijken verboden waren:

Wat waren de redenen voor een huwelijk tussen neef en nicht?

Als je een huwelijk tussen neef en nicht aantreft, is daar vaak een duidelijke reden voor geweest. Het is van belang uit te zoeken wat deze reden geweest kan zijn, omdat het belangrijk is voor je verhaal, voor je familieonderzoek. De een zal dit vermelden, de ander vindt dit privacy gevoelig en rept er met geen woord over.

Een dergelijk huwelijk werd met name gedaan om onroerend goed of vermogens veilig te stellen. Een reden kan ook de godsdienst geweest zijn, omdat er geen ander geloof getolereerd werd. Een heel groot item was ook de (te) kleine leefgemeenschap, waarbij men vaak niet verder van huis kwam dan enkele kilometers. Ons kent ons, dus waarom verder van huis gaan als het vlakbij ook kan. Wat ik zelf ook ben tegengekomen is de weduwnaar die na de dood van zijn vrouw achterblijft met meerdere kinderen. Hij trouwde dan vaak met de zus van zijn vrouw die nog single was of weduwe. Hierbij speelde ook dat men tijdens rampen en epidemieën hiervoor makkelijk toestemming kreeg. Uiteraard moet we ook één ding niet vergeten: het ging mogelijk uitsluitend om liefde.

Is een dergelijk huwelijk nu verboden of niet?

Voor 1970 moest men koninklijke toestemming aanvragen om een huwelijk tussen neef en nicht te mogen volstrekken. Kom je een dergelijk huwelijk tegen, dan vind je dat document in de huwelijksbijlagen of in de notariële archieven. Dit is echter alleen mogelijk als je toestemming hebt om deze te mogen inzien!

In 2012 is er opnieuw een poging gedaan om een dergelijk huwelijk compleet te verbieden. Het resultaat daarvan is geweest dat een dergelijk huwelijk alleen mag plaatsvinden indien man en vrouw een verklaring onder ede afleggen dat ze willen trouwen uit vrije wil. Echter ook hier zijn sommige groepen fel op tegen gezien de biologische consequenties en de sociale druk. Ook is het voorgekomen dat een dergelijk stel trouwt door zelf te bepalen dat er geen kinderen zullen komen.

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen...geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres. Laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek.
Hoogeveen, 13 april 2020. Samenstelling: © Harm Hillinga.			↑ Top